Σ' ένα χωρίο της Κρήτης, στους Αποστόλους Πεδιάδος πριν 51 χρόνια υπήρχε μια μοναδική ποικιλία φασολιού, το ασπρομάτικο φασόλι , το σχήμα τους όπως τα μαυρομάτικα, αλλά το ματάκι τους ήταν σχεδόν άσπρο. Ήταν καλόψητα και άσπρα σαν το ρύζι, τα κατανάλωναν μαγειρευτά, «ζουμάτα» ή σαλάτα, ιδίως κατά τις νηστείες. Αυτή η ποικιλία μπορούσε να καλλιεργηθεί μονάχα σε ένα μέρος του Αποστολιανού κάμπου, διότι σε αυτή την περιοχή το χειμώνα ο Μπαμπουλάνης ποταμός κατέκλυε τα χωράφια και υπήρχε πάρα πολύ υγρασία για να μπορεί να καλλιεργηθεί και να ευδοκιμήσει το φασόλι. Εκείνη την εποχή καλλιεργούντο μεγάλες ποσότητες φασολιών, προϊόν που χαρακτήριζε το χωριό, γι΄ αυτό και τους Αποστολιανούς τους λέγανε "φασολάδες". Με τα χρόνια η ποικιλία αυτή ξεχάστηκε, ευτυχώς το 2012 ο Πανάγος του Τασφίρη (Παναγιώτης Βασιλάκης) βρήκε σ΄ ένα πιθάρι του σπιτιού του ξεχασμένα δυο χούφτες όλες και όλες ασπρομάτικα φασόλια. Τις δυο χούφτες φασόλια τις πήρε ο Χάρης Πετρουγάκης, ένας γεωργός που αγαπά και σέβεται τη γη, για να αναβίωση το σπόρο, κατάφερε από τις δυο χούφτες να φυτρώσουν όλα κι όλα πέντε φασόλια. Από αυτά τα φασολάκια μπόρεσαν να πολλαπλασιαστούν και σήμερα καλλιεργούνται στον Αποστολιανό κάμπο περίπου 5 στρέμματα με αυτό τον περίφημο και πολύ νόστιμο Αποστολιανό ασπρομάτικο φασόλι.

Θυμάμαι ότι στη λίγωση του φεγγαριού ο παππούς μάζευε τα φασόλια, θεωρούσε ότι έτσι δε θα χαλάσουν και δε θα σκουληκιάσουν. Η γιαγιά τα περίμενε πως και πως για να ψήσει τα αγαπημένα φαγητά του παππού, «ζουμάτα» ή με γλυκοκολοκύθα.

Ασπρομάτικα φασόλια με γλυκοκολοκύθα

Υλικά

• 1 κιλό ασπρομάτικα

• ½ κιλό ψίχα γλυκοκολοκύθας, σε κύβους

• 2 μέτρια ξερά κρεμμύδια, ψιλοκομμένα

• 1 κούπα ελαιόλαδο

• αλάτι, πιπέρι

Διαδικασία

Καθαρίζουμε και μουλιάζουμε τα φασόλια για 2 ώρες.

Σε κατσαρόλα με νερό, τα αφήνουμε να σιγοβράσουν μέχρι να μαλακώσουν, χωρίς να λιώσουν, τα θέλουμε στετά. Τα σουρώνουμε και τα αφήνουμε με λίγο ζουμάκι.

Σε καθαρή κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι.

Έπειτα, προσθέτουμε λίγο νερό και την γλυκοκολοκύθα, σιγοβράζουμε για 15 με 20 λεπτά.

Μετά ρίχνουμε τα φασόλια, προσθέτουμε και λίγο νερό αν χρειάζεται.

Αλατοπιπερώνουμε και συνεχίζουμε το μαγείρεμα για άλλα 15 με 20 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν τα υλικά και το φαγητό μας να χυλώσει.

Λένα Ηγουμενάκη

Πρόεδρος του Συλλόγου Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας