Μονή Καψά

Η μονή Καψά είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Η μονή είναι κτισμένη σε πλαγιά με θέα το Λιβυκό Πέλαγος, δίπλα στην έξοδο του φαραγγιού των Περβολακίων, σε ύψος περίπου 60 μέτρων. 

Ο ναός της μονής είναι δίκλιτος και σπηλαιώδης. Το ένα κλίτος είναι αφιερωμένο στον Ιωάννη Πρόδρομο και στο άλλο στην Αγία Τριάδα. Έχει χαρακτηριστικό δάπεδο από βότσαλα που σχηματίζουν διάφορα μοτίβα και θρησκευτικά σύμβολα. Η μονή απογράφεται ως ξεχωριστός οικισμός, ο οποίος είχε 2 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

Φαίνεται ότι στην περιοχή είχαν εγκατασταθεί ερημίτες και μοναχοί από τη βυζαντινή περίοδο. Πιθανόν κατά την ενετική περίοδο υπήρχε στην θέση μικρό μοναστήρι, το οποίο μάλλον ερήμωσε μετά από πειρατικές επιδρομές.

Η μονή αναβίωσε στα μέσα του 19ου αιώνα από τον ασκητή Ιωσήφ Γεροντογιάννη.  Το έργο συνέχισε ο εγγονός του. Το 1900 η μονή κρίθηκε διαλυτέα και προσαρτήθηκε στη μονή Τοπλού. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδας, λόγω της βοήθειας που παρείχε η μονή στα συμμαχικά στρατεύματα διατάχθηκε η εκκένωσή της. Οι μοναχοί επανήλθαν μετά τη λήξη του πολέμου. Το 2005-2006 έλαβαν χώρα εργασίες αποκατάστασης.

Από τη μονή, μονοπάτι οδηγεί στο σπήλαιο, όπου μόνασε ο Γεροντογιάννης.

Φωτογραφία 1: Χαρκούτσης,Γ. / Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης – Πανεπιστήμιο Κρήτης

Με πληροφορίες/Φωτογραφία 2 από: Wikipedia