Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, Σίσαρχα

Ταξιδεύοντας από το Ηράκλειο, τα Σίσαρχα είναι ο τελευταίος οικισμός πριν τα Ανώγεια.
Αποτέλεσαν σημαντικό σημείο στη σύγχρονη ιστορία της Κρήτης.
Σε υψόμετρο άνω των 600 μέτρων, η πλατεία των Σισάρχων ήταν ο σταθμός των Γερμανών κατακτητών, όπου μετέφεραν οι Κρήτες όμηροι τα κλεμμένα αντικείμενα και θησαυρούς από τις λεηλασίες τους, για να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς το Ηράκλειο και από εκεί μέχρι τη Γερμανία.

Τις τελευταίες μέρες του πολέμου, οι Γερμανοί στρατιώτες εκτέλεσαν πεισματικά, έναν-έναν, όσους αιχμαλώτους είχαν επιβιώσει από τις βάρβαρες και άθλιες συνθήκες.
Οι σωροί ρίχτηκαν και αφέθηκαν στο ποτάμι, ενώ οι γυναίκες των Σισάρχων, που ζητούσαν να θάψουν τους νεκρούς, πήραν απάντηση μετά από πολλές ημέρες.

Σήμερα, σε ένα απλό και απέριττο μνημείο στην πλατεία των Σισάρχων είναι χαραγμένα τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
Στην προμετωπίδα του είναι γραμμένη μια μαντινάδα — του γιου ενός από τους εκτελεσθέντες:

«Στη θύελλα του φασισμού, που τη φωτιά σκορπίζει,
μόνο με αίμα το δεντρό της λευτεριάς ανθίζει.»